5.1.2 Giá trị hiện thực thông qua tính hài hước Cùng với tính hiện thực, Charles Dickens còn sử dụng sự hài hước nhằm tăng thêm tính chân thực vào tác phẩm của mình. Việc Dickens đưa hình ảnh con vật so sánh với con người đã chỉ ra sự vô nhân tính trong xã hội bấy giờ, xem người nghèo yếu thế không khác gì những con vật. Ví dụ, người cha cộc cằn tàn nhẫn Murdstone đã kéo vị trí của David từ chỗ được thương yêu thành kẻ bị ruồng rẫy và không cho David những quyền lợi cơ bản của một con người. Từ lúc đó, David đã dùng các con vật để gán lên những nhân vật khác như: tiến sĩ Strong là con ngựa già bị mù (a blind old horse), Dora là con chuột (a Mouse), hay em trai mình là con cừu khốn khổ (a poor lamb). Trong “David Copperfield”, lại một lần nữa Betsey xuất hiện như một diễn viên hài xuất sắc và cùng khi đó, khiếu hài hước của tác giả được thể hiện. Những lời thoại vừa lên án lại đầy tính hài hước khi đối đáp với Murdstone của cô đè bẹp thế lực áp bực như nhà Murdstone và đồng thời giúp cho mạch truyện trở nên tươi sáng hơn, như cuộc đời của David về sau. Một hình ảnh khác là Micawber, người luôn thất bại trong việc tìm kiếm cuộc sống giàu sang nhưng không bao giờ chịu bỏ cuộc bằng những ý nghĩ bi quan. Gia đình hòa thuận cũng góp phần tạo nên tính cách vui nhộn của nhân vật này. Tóm lại, Dickens luôn tìm ra những cái nhìn mới mẻ và trào phúng một cách nhẹ nhàng ở mỗi tình huống. Chính sự hài hước đó giúp cho tác phẩm của ông chân thật một cách sâu sắc nhất. 5.2 Giá trị hiện thực được thể hiện qua tác phẩm “Hội chợ phồn hoa” 5.2.1 Giá trị hiện thực thông qua sự phê phán, chỉ trích Dưới mắt tác giả, xã hội bấy giờ dù khoác lên mình sự phồn vinh giàu có, nhưng bản chất vẫn chỉ là những tình cảm đê tiện: sự tính toán vị kỷ, lòng vụ lợi, thói giả nhân giả nghĩa, tính phô trương rởm đời, sự lường gạt dối trá. Mỗi nhân vật trong tác phẩm tiêu biểu cho một thói xấu, một giai cấp; mỗi người mỗi vẻ, nhưng tất cả đều mang trên mình hình ảnh của chính thời đại, tức là hình ảnh tham lam địa vị tiền bạc vốn là những thứ vô nghĩa. Mũi nhọn đả kích của tác giả chĩa thẳng vào những tầng lớp thượng lưu đang hưởng thụ cuộc sống giả trưởng trên chính mồ hôi nước mắt của người lao động khốn khổ. Các nhân vật trong tác phẩm “Vanity Fair” đều đeo đuổi quyền lực, danh vọng, sự giàu có thông qua mối quan hệ hôn nhân. Hai nhân vật điển hình Pitt Crawley và Osborn với tư cách đê tiện, bỉ ổi, bất nhân… là những nét đặc trưng của giai cấp quý tộc Anh từ nhỏ đến lớn. Cả hai đều coi trọng danh vọng và đồng tiền hơn cả tình thân, tình yêu chân thật. Trong khi đó Rebecca, dù xuất thân từ nghèo khổ, nhưng cũng chính tham vọng tiền tài đã không từ thủ đoạn để leo lên được tầng lớp thượng lưu thối nát ấy.
Thackeray đã nhìn xã hội nước Anh, hay đúng hơn là xã hội thượng lưu trưởng giả nước Anh với con mắt rất bi quan, hoài nghi, nhưng không thờ ơ, trái lại hết sức soi mói; do đó những chi tiết nêu lên trong tác phẩm có một giá trị hiện thực lớn. Ngòi bút của ông tỏ ra không thương xót đối với giai cấp quý tộc đương thời.
5.2.2 Giá trị hiện thực thông qua tính châm biếm
Khuynh hướng trào phúng nảy nở trong văn học Anh từ giữa thế kỷ 18 và đến giữa thế kỷ 19, khuynh hướng ấy được kết tinh ở Thackeray. Trong tiếng cười cay độc của ông phần nào có sự phẫn nộ của quần chúng. Đó là tiếng nói phản kháng lại những sự bất công trong xã hội. Chủ nghĩa hiện thực ở Thackeray mang màu sắc luân lý rõ rệt, ông muốn đứng trên quan điểm đạo đức mà soi mói cuộc đời và rút ra những bài học về cách xử thế. Chủ đề của “Hội chợ phù hoa” là sự vô nghĩa, sự phù phiếm của cuộc đời, một tấn hài kịch lớn, trong đó mỗi con người sắm một vai trò mà không tự biết, hoặc một cảnh hội chợ hỗn tạp, trong đó chỉ toàn là những sự phô trương mua bán, và mọi thứ đều là những món hàng.
Khuynh hướng vạch những nét “mặt trái đời” toát ra trong toàn bộ tác phẩm từ chương đầu đến chương cuối. Tất cả những cái gì gọi là cao quý, tốt đẹp, mà thiên hạ hằng khao khát và thiết tha gắn bó, thực ra chỉ là những chuyện hết sức vô nghĩa, thí dụ như danh vọng, tiền tài, những cái vẫn gọi là những đức tính, và ngay cả những tình cảm thiêng liêng như tình cha con, tình bè bạn, tình vợ chồng…nhiều khi cũng chỉ là câu chuyện khôi hài.
5.3 Điểm giống và khác nhau về giá trị hiện thực trong hai tác phẩm
Đặc điểm ‘David Copperfield’ ‘Hội chợ phù hoa’
Giống nhau
1. Mục đích của tác phẩm
-Dickens phê phán xã hội bất công luôn coi trọng giá trị vật chất. Tình cảm và mối quan hệ giữa người với người đã bị lãng quên.
-Nói lên tiếng nói của tầng lớp lao động bị đối xử bất công, luôn gánh chịu thiệt thòi.
-Thackeray chỉ trích sự tàn nhẫn, bất nhân, sa đọa, hèn nhát, vô tình của giới quí tộc Anh đang bị hủy hoại về tinh thần.
-Đại diện cho quần chúng muốn phá bỏ sự mọt ruỗng của một giai cấp cố níu lấy địa vị thống trị.
2. Đặc trưng cho tính hài hước -Dùng nhân vật xấu để làm nổi bật nhân vật anh hùng.
-Sử dụng phép ẩn dụ để tạo ra tiếng cười.
-Ngay cả trong hoàn cảnh tăm tối vẫn có sự vui tươi đều là một món hàng
-Các nhân vật đóng vai hề luôn tự cho mình cao quý trong một xã hội lố bịch
-Xã hội phù hoa chỉ là một cảnh chợ hỗn độn mà mọi thứ
Khác nhau
1. Góc độ phân tích của tác phẩm -Từ góc độ của người nghèo, Dickens thấu hiểu và cảm thông sâu sắc cuộc sống khổ cực, từ đó phác họa bức tranh ca ngợi người nghèo.
-Mang mau sắc chủ quan, chỉ qua lời kể của nhân vật chính. -Xuất thân quí tộc, Thackeray hiểu rõ đời sống thượng lưu và những hệ lụy của nó. Tuy nhiên, ông tách mình ra khỏi tầng lớp quí tộc để phân tích.
-Có cái nhìn tổng quát về mọi khía cạnh xã hội thông qua các nhân vật.
2. Phong cách viết -Có phần cường điệu hóa trong lối viết. Nhân vật chính diện đôi khi quá lý tưởng và hoàn hảo.
-Lạc quan hơn về cuộc sống, người tốt sẽ được hạnh phúc và kẻ xấu phải bị trừng trị. -Mang tính châm biếm nhẹ nhàng hơn, xuất phát từ việc không có cái nhìn tổng thể về tầng lớp thượng lưu. -Khắc họa nhân vật chân thật hơn. Ông không áp đặt mà mô tả con người một cách tự nhiên nhất.
-Có cái nhìn bi quan về xã hội, với đầy rẫy những xấu xa và mỗi nhân vật đều phải hững chịu hệ quả.
-Chỉ trích, phê phán một cách mạnh mẽ, quyết liệt hơn về xã hội thối nát mà ông chứng kiến xung quanh.
6. Kết luận
Bài nghiên cứu này đã cung cấp cho bạn đọc yêu văn học nói chung và văn học Anh nói riêng một cái nhìn toàn diện và sâu sắc đối với những vấn đề chính trị, xã hội của nước Anh thế kỉ 19.
Xã hội thượng lưu cao quý, dưới ngòi bút của Dickens và Thackeray,đã hiện ra là một xã hội thối nát đầy những bất công, tàn nhẫn.
Thông qua đó, bạn đọc cũng sẽ rút ra được những bài học đạo đức, những triết lý sống cho riêng mình, để ngày càng hoàn thiện bản thân, sống tốt hơn cho bản thân và mọi người.
đang được dịch, vui lòng đợi..